"1525etik 1616ra bitarte sorgin-ehiza andana egin zuten Nafarroa guztian, Erronkaritik Sakanaraino. Eta, Logroñoko prozesua baino urte bat lehenago, Lapurdi guztira ere hedatu zen jazarpena. Guk orduko herritarren tragedia kontatuko dugu, bere testuinguru historiko eta geografikoan, ezin baita ahantzi Euskal Herria bera mugalde bilakatzen ari zela bi inperio absolutisten artean. Zigorturiko euskaldunak ez ziren bazterkinak, baina garai hartako lider sozialak: horretarako eraiki zen sorginen sekta kolektiboaren mitoa, buruzagi haiek bidetik kentzeko, ezohiko prozedurak baliatuz".